Gezondheid & Veiligheid in Cambodja
Cambodja is een relatief veilig en gezond land om in te reizen en te verblijven. Vergeleken met Nederland is de criminaliteit, die vooral beperkt is tot de grotere steden als Phnom Penh, Sihanoukville en Battambang, te verwaarlozen. Een andere zeer populaire plaats in Cambodja, Siem Reap, dat jaarlijks toch door meer dan 3 miljoen toeristen wordt bezocht door, is opmerkelijk veilig.
De meest voorkomende vorm van criminaliteit en geweld tegen toeristen, is het zogenaamde ‘bag-snatching’. Motors of brommers razen voorbij en grijpen je tas of mobiele telefoon uit je handen, jou in verbazing achterlatend. Deze vorm van criminaliteit komt met name voor in Phnom Pehn en Sihanoukville. In een aantal gevallen heeft het niet willen loslaten van bezittingen, tot zware verwondingen geleid.
Geweldadigheden
Cambodjanen drinken bier als water en vooral op het platteland leidt dit soms tot kleine vechtpartijen of onenigheden. Soms kunnen deze uit de hand lopen en leiden tot grotere vechtpartijen, waar incidenteel ook wapens bij worden gebruikt.
De jongere generatie ‘upperclass’ Cambodjanen wil bij het bezoeken van een disco nog wel eens een ruzie uitlokken. Word je hiermee geconfronteerd, zeker in Phnom Penh, dan doe je er verstandig aan je nergens mee te bemoeien en jezelf bij voorkeur uit de voeten te maken. Het is niet ongewoon dat deze groep jongeren wapens draagt en ook bodyguards bij zich hen hebben.
- Nergens mee bemoeien! Cambodjanen zijn er niet van gediend dat anderen zich met hun zaken bemoeien. Die je dat toch, dan ben je automatisch onderdeel van het probleem en dus potentieel slachtoffer.
- Wegwezen. Kom je in een situatie terecht waarbij een verhoogd risico is dat er een vechtpartij ontstaat, maak je uit de voeten. Ben je zelf onderdeel van de ruzie, slik je trots in en kies het hazenpad. Voor je het weet heb je namelijk niet met één persoon ruzie, maar met een hele groep.
- Vermijd demonstraties. Deze kunnen in Cambodja heel snel ontaarden in geweld.
Wapens
Wapens zijn door heel Cambodja heen te vinden. Gewapende overvallen zijn zeldzaam, maar komen voor. Zeker in de aanloop naar belangrijke feestdagen in Cambodja, zoals het Khmer Nieuwjaar (13 t/m 16 april) en Pchum Ben (15e dag van de 10e Khmer kalendermaand). Mensen hebben dan extra geld nodig en dit ledit jaarlijks tot een piek in het aantal overvallen en bag-snatchings.
- Kom je in een situatie terecht waarbij wapens worden gebruikt, werk dan altijd mee. Geef je spullen direct af en probeer niet de held uit te hangen. Bedenk dat de overvallers zeer waarschijnlijk geen woord Engels spreken en een poging doen om te onderhandelen weinig zin heeft.
Drugs
Pas vooral op voor de uit Thailand geïmporteerde partydrug ‘Yaba’, beter bekend als ‘cristal-meth’ of ‘ice’. Deze amfetamine wordt vervaardigd in laboratoria in Thailand en Cambodja en bevat giftige stoffen, zoals Lithium en Kwik. Gebruikers ervaren extreme hallucinaties, psychose en slapeloosheid en de drug is extreem verslavend.
Wat in Cambodja verkocht wordt als ‘cocaïne’ is vaak in werkelijkheid pure heroïne in een vorm die veel sterker is dan gebruikers in -bijvoorbeeld Nederland- gewend zouden zijn. Regelmatig worden toeristen dood in hun hotelkamer gevonden, door een overdosis drugs. Soms, omdat ze denken cocaïne te gebruiken, maar feitelijk deze veel zwaardere variant hebben gekocht.
Alle soorten drugs zijn in Cambodja streng verboden en er gelden zware straffen voor het gebruik of verhandelen van verdovende middelen.
- Gebruik nooit drugs in groepsverband met alleen locals. Grote kans dat je ergens tijdens je ‘trip’ alle bezittingen die je bij je draagt, kwijtraakt.
- Gebruik je drugs in Cambodja, dan is de kans zeer reeël dat je in aanraking komt met rotzooi.
- Alles is te koop in Cambodja, dus ook de politie. Goedkoop zal het niet zijn, maar wordt je betrapt, probeer dan ter plaatse gelijk iets te regelen. Des te langer je wacht, des te meer geld zal men van je willen zien, of des te sneller het punt van ‘no-return’ is bereikt en je gewoon aankijkt tegen een gevangenisstraf.
TukTuks en motortaxi’s
Men dient echter (zeker als vrouw) zeer terughoudend te zijn met het gebruik van een motortaxi. Iedereen kan zich voordoen als motortaxi en het zal je regelmatig overkomen dat je wordt aangesproken door mensen op een brommer, scooter of motor met de vraag of je een taxi nodig hebt.
Deze mototaxi’s hebben geen herkenbare signaturen en ook geen speciaal rijbewijs nodig. Ze zijn niet te onderscheiden van andere motorrijders en het is feitelijk alsof je van een willekeurige voorbijganger een lift wordt aangeboden. Er zijn gevallen bekend waarbij vrouwelijke bezoekers zijn aangerand, na het nemen van een motortaxi.
Tuktuks zijn een veel veiligere vorm van transport en door heel Cambodja heen de meest gebruikte vorm van vervoer. Zorg dat je voor je instapt, altijd -echt altijd- de prijs afspreekt. Gemiddeld kost een rit met de tuktuk een halve dollar per kilometer.
- Vermijd het gebruik van motortaxi’s
- Neem bij voorkeur een tuktuk die voorbij komt rijden en niet eentje die stilstaat voor de bar waar je net flink hebt zitten drinken.
- Betaal met gepast geld! In Cambodjaanse riel, Amerikaanse dollar of Thaise bath, het maakt niet uit, maar voorkom dat er grote coupures gewisseld moeten worden.
- Wees voorzichtig met het nemen van foto’s of video’s tijdens je rit met de tuktuk. Er kan zomaar iemand voorbij rijden die je smartphone uit je handen grist.
Alcohol
Reis je alleen, drink met mate. Wil je toch doorzakken, doe dit dan dichtbij je hotel of guesthouse. Reis je in gezelschap, spreek dan af wie er die avond niet of vrijwel niets drinkt.
Niet drinken in het verkeer wordt door Cambodjanen niet zo serieus genomen. Let hierbij goed op de tuktuk die je van plan bent te nemen. Het kan zomaar zijn dat je na het uitgaan, instapt bij een tuktuk-driver die nog dieper in het glaasje heeft gekeken dan jij.
- Blikjes bier staan vaak maanden opgeslagen in magazijnen door Cambodja heen. Gebruik je geen glas, maak dan altijd even het drinkgedeelte schoon.
- Ga met een volle maag op stap. Je voorkomt daarmee dat je al gelijk na je eerste cocktail dronken bent.
- Drink met mate, een dronken toerist zal altijd als een rode lap op een stier werken. Je maakt jezelf een makkelijk doel voor criminelen.
Corruptie & omkoping
Het is niet ongebruikelijk dat Cambodjanen bij het aanvragen van officiële documenten, registraties of allerlei andere overheidszaken, wat extra’s betaalt om dingen sneller gedaan te krijgen. Soms openlijk, soms niet, afhankelijk van wie, wat en waar.
Ook door wat geld in de handen van een grensbeambte of politieagent stoppen, kun je – in bepaalde situaties) voorkomen dat je nog verder in de problemen komt. Bijvoorbeeld wanneer je zonder rijbewijs op een scooter rijdt of bij problemen aan de grens. Zorg er wel voor dat je jezelf aan de ongeschreven regels houdt, anders kan het meegaan in de lokale gebruiken, je zomaar een berg geld extra kosten!
- Wees nooit te snel met het trekken van de portemonnee en laat zeker niet de inhoud zien, behalve als je budget vrijwel de bodem heeft bereikt.
- Zwaai niet met grote coupures. Bedenk dat het gemiddelde salaris van een agent tussen de 80 en 100 dollar per maand is. Trek je gelijk een honderdje uit je portemonnee, dan zal men snel geneigd zijn te veronderstellen dat er nog meer te halen is.
- Het is gebruikelijk dat er voor een politierapport betaald moet worden. Bedragen variëren tussen de 5 en 50 dollar, vaak afhankelijk van het doel van het politierapport.
Conflicten & Ruzies
Kom je in de problemen en vervolgens in aanraking met de politie, ga dan voorzichtig en terughoudend te werk. Heb je echt iets verkeerd gedaan, dan zal men het onderste uit de kan proberen te halen en je zoveel als mogelijk laten betalen.
Heb je niets verkeerd gedaan en is er geen politie betrokken bij ‘jouw incident’, lijkt een diplomatieke oplossing mogelijk, houdt dan gerust je poot stijf, behalve als de situatie agressief is. In het laatste geval doe je er verstandig aan wat dollars toe te stoppen en eenzijdig te besluiten dat het daarmee klaar en je uit de voeten te maken.
- Situaties kunnen net zo snel ontstaan als ze kunnen verdwijnen. De inzet van een grap kan hierbij een prima insteek zijn. Een uitgestrekt hand of de traditionele sampeah uitvoeren, kan ook het ijs breken. Wees terughoudend met schouderklopjes of omhelzingen, doorgaans zijn Cambodjanen niet gecharmeerd van lichamelijk contact.
- Cambodjaanse dames kunnen, zeker wanneer het om geld gaat, behoorlijk venijnig zijn. Dames van plezier zijn zeer aandoenlijk, totdat ze het gevoel hebben niet gerespecteerd of voldoende beloond te worden.
Oplichting
In Cambodja komen de meest uiteenlopende vormen van oplichting voor. Complete weeshuizen worden bijvoorbeeld opgericht om donaties in ontvangst te nemen. Moeders met kinderen struinen de straten af met babies op hun armen en vragen of je baby-melk voor ze wilt kopen. Ga je hierin mee, dan is de kans groot dat de melk, na jouw vertrek, doodleuk weer wordt terugverkocht aan de winkelier.
Ook grotere zwendel, waarbij hele families zijn betrokken, is in Cambodja niet gebruikelijk. Bijvoorbeeld bij huwelijken die via internet of social media zijn gearrangeerd.
- Klinkt het te mooi om waar te zijn, dan is het zeker in Cambodja, meestal ook echt te mooi om waar te zijn.
- Heb je het gevoel dat je belazerd wordt, luister gerust naar je gevoel! Negen van de tien keer zal je intuïtie je redden. Die ene andere keer dat je er naast zit, zal je ongetwijfeld worden vergeven.
- Hanteer als standaard: ‘Ik geef niks aan niemand!’ en maak alleen uitzonderingen. Bijvoorbeeld, wanneer het om een maaltijd voor een dakloze, oudere of minder valide persoon gaat.
- Bezoek geen weeshuizen, kleine schooltjes, Engelse taalklassen of vrijwilligersprojecten waar kinderen bij betrokken zijn en om een ‘donatie’ wordt gevraagd. Grote kans dat deze organisaties de kinderen uitbuiten om er zelf beter van te worden. Organisaties die kinderen juist afschermen van toerisme en waar je niet zomaar even kunt binnenwandelen, zijn wellicht een beter doel voor je donaties.
Eten & Drinken
In de vele eettentjes die je door heel Cambodja tegenkomt, is het eten uitstekend en wordt dit op een redelijk hygiënische manier bereid. Kijk voor je bestelt even wat er allemaal in het karretje ligt. Is de voorraad bijna op, dan is de kans groot dat ingrediënten al erg lang in de hete zon liggen. Misschien is een volgende stalletje dan een goed idee.
- Drink nooit kraanwater! Dit is zwaar vervuild. Men kan zelfs overwegen om zelfs bij het tanden poetsen een flesje met water te gebruiken.
- Ruikt iets niet in orde of ontstaan er twijfels over de kwaliteit van je eten: wees niet eigenwijs en laat het staan of gooi het weg!
- Vooral in het hoogseizoen kan het bloedheet zijn in Cambodja. Drink voldoende water en als je tussen steden reist, zorg dat je een paar flesjes inslaat.
- Apothekers zijn vaak niet voorzien van de nodige kennis en opleiding. Wees daarom kritisch bij het kopen van medicijnen. Zoek bij voorkeur een apotheek uit waar men Engels spreekt en waar duidelijk is dat de persoon achter de balie enigszins weet waar hij of zij het over heeft.
- Gezondheidszorg
Een bezoek aan het ziekenhuis in Cambodja is af te raden. De gezondheidszorg is hier ver beneden de maat en alles moet direct worden afgerekend. In Cambodja kent men geen vormen van verzekeringen. Voor kleine ongemakken kun je het best vertrouwen op je eigen kennis, bij grotere verwondingen doe je er verstandig aan uit te wijken naar Thailand, waar de zorg veel beter is.
Mocht je in een situatie komen waarin je een ambulance nodig hebt, bedenk dan dat deze vaak direct betaald moet worden. Indien mogelijk, probeer je op eigen gelegenheid het ziekenhuis te bereiken, zeker wanneer je op het platteland bent. Een ziekenwagen kan dan soms wel uren op zich laten wachten.
Tips m.b.t. gezondheidszorg
- Vermijd opname in een Cambodjaans ziekenhuis. Wijk uit naar Thailand.
- Mocht je toch een dokter nodig hebben, zoek deze dan weer wel in een ziekenhuis. Particuliere doktors zijn niet altijd voorzien van de juiste kennis en opleiding.
- Bezoek voor je afreist naar Cambodja, voor de zekerheid nog even de tandarts in Nederland.
- Zorg voor een uitstekende reisverzekering.
- Drink heel veel water. het is hier bloedheet en een zonnesteek is snel opgelopen.
Doe wat je normaal gesproken ook zou doen!
Natuurlijk pas je jouw gedrag aan bij het bezoek aan een vreemd land bezoekt. Maar wanneer het op gezondheid aankomt, doe je bij voorkeur precies hetzelfde als je in Nederland zou doen. Vermijd stress en problemen, maak het de Cambodjanen niet al te lastig, blijf rustig en kalm en luister naar je geest en lichaam.
Voel je jezelf even niet lekker, laat dat uitstapje schieten en het nachtleven even voor wat het is: neem je rust, eet en drink goed en blijf uit die snikhete zon.
Mits anders genoemd, geldt de informatie in dit artikel vooral voor de hoofdstad Phnom Penh, de strandplaats Sihanoukville, de plaats Battambang en in mindere mate ook het bij backpackers populaire Siem Reap.
